raadhuis

Het raadhuis van Ooltgensplaat

Het Oude Raadhuis in Ooltgensplaat (gem. Goeree-Overflakkee) dateert van 1618 en heeft tot eind 20e eeuw gediend als gemeentehuis van Ooltgensplaat en na de samenvoeging van Ooltgensplaat, Den Bommel en Oude-Tonge tot de gemeente Oostflakkee (1966) als raadhuis van de nieuwe gemeente.  Na de totstandkoming van het nieuwe gemeentehuis in Oude-Tonge eind jaren 90 van de vorige eeuw fungeerde het raadhuis in Ooltgensplaat nog als trouwlocatie en werd het gebruikt voor representatieve doeleinden.  Sinds 2013 is de voormalige gemeente Oostflakkee onderdeel van de gemeente Goeree-Overflakkee.

Na 1999 kwam het Raadhuis in particuliere handen en heeft het zo nu en dan een kleinschalig restaurant gehuisvest. De meeste ruimten werden echter lange tijd niet benut en met de jaren verpauperde het in oorsprong prachtige gebouw tot nagenoeg een bouwval. Onderhoud werd niet of nauwelijks gepleegd en (particuliere) pogingen om e.e.a. in oorspronkelijke staat terug te brengen strandden reeds voor aanvang. Erg jammer, te meer daar het Raadhuis als markant en beeldbepalend herkenningsteken het pittoreske dorpscentrum en de haven van Ooltgensplaat markeert, te midden van vele oude woningen met – net als het raadhuis zelf – de status van rijksmonument.

De Stichting Welzijnsfonds Oostflakkee heeft het aangedurfd met beperkte financiële mogelijkheden het Oude Raadhuis aan te kopen om het voor het nageslacht te behouden en voor verder verval te behoeden. Met behulp van budgetaanvulling uit private en publieke fondsen is het in elk geval gelukt om de buitenschil van het Raadhuis te restaureren, wind- en waterdicht te maken en de dakbedekking te vernieuwen. Daarmee is het pand weer een pronkstuk voor het dorp.

Op de verdieping is de raadzaal gereed als trouwlocatie en locatie voor bijzondere bijeenkomsten en ontvangsten. De secretarie is heringericht als tentoonstellingsruimte en zal twee maal per jaar een expositie huisvesten en ruimte bieden aan lezingen.

De benedenverdieping wordt vooralsnog in huidige staat in gebruik genomen als educatieve ruimte speciaal bedoeld voor de schooljeugd en groepsbezoek. Daarvoor wordt op dit moment nog druk gewerkt. De bedoeling is een digitale vorm van educatie aan te bieden met voorlichting over de geschiedenis en natuurwaarden van het Hellegat, Volkerak en Krammer (noem het Oostflakkee) gebied met als kern het dorp Ooltgensplaat. De intentie is om een blijvende ‘tentoonstelling’ op te bouwen over erfgoed en natuur op het oostelijk deel van Goeree-Overflakkee. Daarbij ligt de focus met name op het leven met het water als vriend en vijand van de bevolking door de eeuwen heen met hierin vooral de watersnoodramp van 1953 als ijkpunt. Maar ook de markante historische elementen als fort Prins Frederik (en de link met de Stelling van het Hollands Diep en Volkerak) en de redoutes, het ontstaan van de havenkanalen, de kreken en zoet of zout water.

Er wordt gestreefd naar ingebruikname met ingang van het schooljaar 2021/2022, opdat scholen dit in hun programma kunnen opnemen. Overigens is het de bedoeling om ook andere groepen dan schoolgroepen te ontvangen om kennis te laten maken met al hetgeen Ooltgensplaat en haar directe omgeving te bieden rond het thema water. Het primaire doel van de educatieve inzet is versterking van de relatie van de jeugd met de wateromgeving, of wel het op langere termijn versterken van het “ons” gevoel bij de bevolking. De geschiedenis van het oostelijk deel van het eiland met het water leeft nog niet of onvoldoende bij de jeugd (en veel volwassenen) en is wel belangrijk in relatie tot historisch besef en natuurbehoud.

Tegenover het oude raadhuis staat het ‘weeghuisje’ wat vroeger werd aangestuurd vanuit het raadhuis. Onlangs is het weeghuisje met subsidie uit de erfgoedlijn gerenoveerd. In samenwerking met de eigenaar/beheerder van het Weeghuisje – de stichting Weeghuisje Ooltgensplaat – wordt gewerkt aan een plan om vanuit het raadhuis een door vrijwilligers beheerd informatiepunt op te zetten. Naast de functie van gastvrouw/-heer voor het raadhuis is het de bedoeling passanten te kunnen wijzen op de vele toeristische mogelijkheden en wordt tevens een ‘petit terrasse’ aan de ‘Kaai’ van de haven geboden.

Met dit alles wordt het raadhuis een centraal cultuurhistorisch steunpunt voor de regio en ondersteunend in deze functie aan het gehele eiland. Een steunpunt met ruimte voor culturele activiteiten, zoals een museale functie voor authentieke waarden en expositieruimten voor wisselende projecten van culturele aard, een (streekcultuur-) educatief centrum voor school- en interessegroepen, uitvalbasis voor wandel- en fietsroutes in de aanpalende natuurgebieden en een toeristisch informatiepunt.

Op deze wijze zal het ‘nieuwe’ Oude Raadhuis een cruciale rol vervullen in het creëren en bestendigen van de rol van Ooltgensplaat als dorp met een levendige gemeenschap, een historische identiteit en als een van de fraaie parels aan de ketting van het eiland Goeree-Overflakkee.